Remote Associates Test (RAT)

آزمون تداعی­های دور

Turing test

آزمون تورینگ

attention network test

آزمون شبکه توجه

culture-relevant test

آزمون فرهنگ ­­وابسته

culture-fair test

آزمون فرهنگ- ناسوگیر

threshold

آستانه

potential threshold

آستانه پتانسیل

memory impairment

آسیب­ حافظه

category-specific knowledge impairment

آسیب دانش طبقه خاص

traumatic brain injury

آسیب ضربه مغزی

enduring disposition

آمادگی پایدار

alerting

آماده توجه

prime

آماده ساز

priming

آماده‌سازی

congruence priming

آماده ­سازی انطباقی

masked priming        

آماده ­سازی پوشانه

repetition priming

آماده ­سازی تکرار

semantic priming

آماده ­سازی معنایی

conceptual priming

آماده­ سازی مفهومی

syntactic priming

آماده‌سازی نحوی

lexical priming

آماده ­سازی واژگانی

mental set

آمایه ذهنی

mindset

آمایۀ ذهنی

cognitive set

آمایه شناختی

positive set

آمایه مثبت

negative set

آمایه منفی

vocalization

آواسازی

phonetics

آواشناسی

afferent

آوران

assertiveness

ابرازمندی قاطع

paradigm

ابرانگاره

hierarchical paradigm

ابرانگاره سلسله‌مراتبی

falsification

ابطال

temporary ambiguity

ابهام موقت

connectivity

اتصال

reentrant connectivity

اتصال بازگشتی

functional connectivity

اتصال کارکردی

neuroconnectivity

اتصالات عصبی

testing effect

اثر آزمون

false-consensus effect

اثر اجماع کاذب

Stroop effect

اثر استروپ

misinformation effect

اثر اطلاعات نادرست

post-identification feedback effect

اثر بازخورد پساتشخیص

phonemic restoration effect

اثر بازسازی واجی

context effect

اثر بافت

configural-superiority effect

اثر برتری پیکر‌بندی

threat-superiority effect

اثر برتری تهدید

sentence superiority effect

اثر برتری جمله

object-superiority effect

اثر برتری شیء

word-superiority effect

اثر برتری واژه

foreclosure effect

اثر بررسی ناقص

word frequency effect

اثر بسامد واژه

parafoveal-on-foveal effect

اثر پیرامون لکه زرد روی لکه زد

recency effect

اثر تأخر

propaganda effect

اثر تبلیغات

spillover effect

اثر تسری، اثر سرریز

primacy effect

اثر تقدم

local precedence effect

اثر تقدم جزئیات   

global precedence effect

اثر تقدم کلیات

practice effect

اثر تمرین

generation effect

اثر تولید

framing effect

اثر چارچوب‌

mixed-error effect

اثر خطای آمیخته

endowment effect

اثر دارندگی

knowledge effect

اثر دانش

psychological refractory period (PRP) effect

اثر دوره بی‌پاسخی روانی

verbal shadowing effect

اثر سایه‌افکنی کلامی

category confusion effect

اثر سردرگمی مقوله‌ای

belief bias effect

اثر سوگیری باورپایه

lexical bias effect

اثر سوگیری واژگانی

phonological similarity effect

اثر شباهت آوایی

oblique effect

اثر شیب

word length effect

اثر طول واژه

premise-phrasing effect

اثر عبارت­بندی مقدمه

spacing effect

اثر فاصله­گذاری

Ganong effect

اثر گانونگ

face positivity effect

اثر مثبت بودن چهره

cocktail party effect

اثر مجلس میهمانی

reverse testing effect

اثر معکوس آزمون

serial-position effect

اثر موقعیت در توالی

halo effect

اثر هاله­ا‌ى

out-group homogeneity effect

اثر همگنی برون‌گروه

priming effect

اثرآماده سازی

Dunning-Kruger effect

اثردانینگ-کروگر

subjective probability

احتمال ذهنی

conditional probability

احتمال شرطی

encoding specificity

اختصاصی بودن رمزگذاری   

binocular disparity

اختلاف منظر دوچشمی

rumination disorder (of infancy)

اختلال برگرداندن غذا (نوزادی)

conversion disorder

اختلال تبدیلی

memory disorder

اختلال حافظه

avoidant personality disorder

اختلال شخصیت دوری­جو

autism spectrum disorder/autistic spectrum disorder

اختلال طیف درخودماندگی

neglect 

اختلال غفلت

attention-deficit/ hyperactivity disorder

(ADHD)

اختلال کمبود توجه/ بیش فعاّلی

disorder of consciousness

اختلال هشیاری

perception

ادراک

ecological perception

syn.

direct perception

ادراک بوم­شناختی

akinetopsia

syn.

motion agnosia

ادراک پریشی

مت.

حرکت کوری

prosopagnosia

syn:

face blindness

ادراک پریشی چهره ناشناسی

apperceptive agnosia

ادراک پریشی دریافتی

visual agnosia

ادراک پریشی دیداری

object agnosia

ادراک پریشی شئ

associative agnosia

ادراک پریشی شناسایی

simultagnosia

ادراک پریشی کل‌ناشناسی

constructive perception

ادراک سازنده

intelligent perception

syn.

constructive perception

ادراک سازنده

depth perception

ادراک عمق

direct perception

ادراک مستقیم

categorical perception

ادراک مقوله‌ای

pop out

ادراک ناگهانی

intelligent perception  

syn:

constructive perception

ادراک هوشمند

مت.

ادراک سازنده

spatial agnosia

ادرک پریشی فضایی

dichotic presentation

ارائه دوگانه

binaural presentation

ارائه دوگوشی

voluntarism

اراده­گرایی

telepathy

ارتباط ذهنی

connectivism

ارتباط­گرایی

Chinese Room argument

استدلال اتاق چینی

conditional reasoning

استدلال شرطی

slippery slope argument (SSA)

استدلال شیب لغزنده

poverty of stimulus argument

استدلال فقر محرک

persistence of vision

استمرار دید

instrument inference

استنباط ابزار

elaborative inference

استنباط بسطی

bridging inference

استنباط ربطی

pragmatic inference

استنباط کاربردشناختی

anaphoric inference

استنتاج ارجاعی

transitive inference

استنتاج تراگذار

causal inference

استنتاج علی

attribution

اسناد

memory attribution

اسناد حافظه

misattribution

اِسناد نادرست

attentional hint

اشاره توجهی

explicit reference frame hint

اشاره چارچوب ارجاع صریح

implicit reference frame hint

اشاره چارچوب ارجاع ضمنی

likelihood principle

اصل احتمال

principle of solidity

اصل استواری

principle of cohesion

اصل انسجام

Principle of componential recovery

اصل بازیابی اجزایی

principle of closure

اصل بستار

principle of continuity

اصل پیوستگی

principle of symmetry

اصل تقارن

principle of integration

اصل تلفیق

principle of contact

اصل تماس

principle of contrast

اصل تمایز

principle of conventionality

اصل توافق

principle of truth

اصل راستی

principle of figure-ground

اصل شکل-زمینه

principle of proximity

اصل مجاورت

principle of similarity

اصل مشابهت

reality principle

اصل واقعیت

all-or-nothing principle

اصل همه- یا- هیچ

principles of perceptual organization

اصول سازمان‌دهی ادراکی

misleading post-event information (MPI)

اطلاعات گمراه­کننده پس­رویدادی

base-rate information

اطلاعات نرخ پایه

designation

اطلاق

ecological validity

اعتبار بوم شناختی

augmentation

افزودگی

cognitive economy  

اقتصاد شناختی

working backward

اقدام پس­سو

working forward

اقدام پیش‌سو

phonological storage

انباره آوایی

permastore

انباره پایدار

iconic store

انباره تصویری

long-term store

انباره دراز مدت

analogical transfer

انتقال قیاسی

negative transfer

انتقال منفی

storage

اندوزش

memory storage

اندوزش حافظه

anthropomorphism

انسان­انگاری

anthropodenial

انسان‌ناشناسی

coherence

انسجام

central coherence

انسجام کانونی

dark adaptation

انطباق با تاریکی

experience-dependent plasticity

انعطاف‏پذیری تجربه­وابسته

mental flexibility

انعطاف­پذیری ذهنی

neuroplasticity

انعطاف­پذیری عصبی

functional fixedness

انعطاف­ناپذیری کارکردی

cognitive revolution

انقلاب شناختی

complex idea

انگاره­ پیچیده

simple idea

انگاره­ ساده

arousal   

انگیختگی

cognitive load

بار شناختی

memory retraining

بازآموزی حافظه

reappraisal

بازارزیابی

cognitive reappraisal

بازارزیابی شناختی

reconsolidation

بازتحکیم

reconstrual

بازتعبیر

realignment

بازتنظیم

repeated reproduction

بازتولید مکرر

inhibitor

بازدارنده

inhibition

بازداری

inhibition of return

syn:

inhibitory aftereffect

بازداری بازگشت

مت.

پس­اثر بازدارنده

interocular suppression

بازداری بیناچشمی

articulatory suppression

بازداری تولید

lateral inhibition

بازداری جانبی

conditioned inhibition

بازداری شرطی

reactive inhibition

بازداری واکنشی

reconstructive

بازساختی

recognition

بازشناسی

pattern recognition

بازشناسی الگو

speech recognition

بازشناسی گفتار

distributed coding representation

بازنمایی رمزگذاری توزیعی

network representation

بازنمایی شبکه­ای

object-centered representation

بازنمایی شیء‌محور

viewer-centered representation

بازنمایی ناظرمحور

symbolic representation

بازنمایی نمادین

depictive representation

بازنمایی نمایشی

abstract representation

بازنمود انتزاعی

knowledge representation

بازنمود دانش

mental representation

بازنمود ذهنی

deep representation

بازنمود ژرف

surface representation

بازنمود سطحی

spatial representation

بازنمود فضایی

propositional representation

بازنمود گزاره­ای

representation

بازنمود، بازنمایی

retention interval

بازه یادداری

ultimatum game

بازی اتمام حجت

retrieval

بازیابی

retrieval of memory

بازیابی حافظه 

self-terminating retrieval

بازیابی خودپایان‏

exhaustive retrieval

بازیابی فراگیر

contextualism

بافت­گرایی

imagery debate

بحث تصویرسازی ذهنی

imageless thought debate

بحث تفکر بلاتصور

nature-nurture debate

بحث سرشت-پرورش

executive dysfunction

بدکارکرد اجرایی

Tower of London test

برج لندن

Tower of Hanoi test

برج هانوی

reminiscence bump

برجستگی خاطرات

stimulus salience

برجستگی محرک

impression

برداشت

brain ablation

برش مغز

positron emission tomography (PET)

برش­نگاری انتشار پوزیترون (پت)

computerized axial tomography

برش­نگاری محوری رایانه­ای

instrumental enrichment program

برنامه غنابخشی سودمند

local planning

برنامه‌ریزی جزئی

global planning

برنامه‌ریزی کلی

externalism

برونی‌انگاری

characteristic frequency

بسامد شاخص

informational encapsulation

بسته­سازی اطلاعاتی

elaboration of knowledge

syn.

knowledge elaboration

بسط دانش

object permanence

بقای شی‌ء 

apathy

بی احساسی

expressibility

بیان‌پذیری

cerebral asymmetry

بی­تقارنی مغز

hemispheric encoding/retrieval asymmetry

)HERA(

بی­تقارنی نیمکره‌ای/

بازیابی رمزگردانی

insomnia

بی­خوابی

acute insomnia

بی­خوابی حاد کوتاه­مدت

chronic insomnia

بی­خوابی مزمن

wakefulness

بیداری

conscious wakefulness

بیداری هشیار

over confidence/overconfidence

بیش‌اعتمادی

hypermnesia

بیش‌یادی

split-brain patient

بیمار دوپاره­مخ

Urbach-Wiethe disease

بیماری اورباخ – ویته

neurodegenerative disease

بیماری تباهی­زای عصبی

dysrationalia

بی‌منطقی

intersubjectivity

بینا­ذهنی

utterance

پاره­گفتار

sensorimotor response

پاسخ حسی-حرکتی

relaxation response

پاسخ در آرمیدگی

emotional response

پاسخ هیجانی

acquired emotional response

پاسخ هیجانی اکتسابی

monitoring of attention/attention monitoring

پایش توجه

source monitoring

پایش منبع

ordinate

پایه

resting potential

پتانسیل استراحت

auditory evoked potential (AEP)

پتانسیل برانگیخته شنیداری

averaged evoked potential

syn:

average evoked response

پتانسیل برانگیخته میانگین

مت. پاسخ برانگیخته میانگین

event-related potential/event related magnetic

field )ERP(

پتانسیل رویداد وابسته/ میدان مغناطیسیی رویداد وابسته

action potential  

پتانسیل عمل، پتانسیل کنش

local field potential

پتانسیل میدان محلی

phenomenology

پدیدارشناسی

feel-good, do-good phenomenon

پدید‌ه احسا‌س خو‌ب ـ اقدام خو‌ب

foot-in-the-door phenomenon

پدیدۀ جاپاگشایی

transfer-appropriate processing

پردازش بازیابی انطباقی

top-down processing

پردازش بالابه‌پایین

bottom-up processing

پردازش پایین‌به‌بالا   

preconscious processing

پردازش پیش­هشیار

shallow processing

پردازش سطحی

deep processing

پردازش عمیق

serial processing

پردازش متوالی

conceptually driven process

پردازش مفهوم-خاست

parallel processing

پردازش موازی

control process

پردازش واپایی

controlled processing

پردازش واپاییده

selection processor

پردازشگر انتخاب

automatic attentional processes

پردازه­های خودکار توجه

controlled attentional processes

پردازه­های کنترل شده توجه

tic

پرش عضلانی

echolalia

پژواک­گویی

perceptual after effect

پس اثر ادراکی

backpropagation

پس انتشار

epiphenomenon

پس‌پدیده

neurofeedback

پسخوراند عصبی

attentional blink

پلک زدن توجهی

module

پودمان

cheater detection module

پودمان متقلب‌یاب

mind modularity

پودمانگی ذهن

modularity of mind

پودمانگی ذهن

modular

پودمانی

masking

پوشاندن

visual masking

پوشاندن دیداری

backward visual masking

پوشاندن دیداری رو به عقب

social animation

پویانمایی اجتماعی

interaction-dominant dynamics

پویاییِ تعامل‌محور

symbolic dynamics

پویایی نمادین

memory scan

پویش حافظه

mental scanning

پویش ذهنی

neuromodulator

پی­ترازه، تعدیل­کننده عصبی

cognitive ageing

پیری شناختی،  شناخت پیری

precueing

پیش سرنخ­دهی

preformulation

پیش‌­صورت بندی

shadowing

پی­گرفتن

preferential attachment

پیوست ترجیحی

relation link

پیوند ربطی

binding of item and context

پیوند رویداد و بافت

agent link

پیوند عاملی

object link

پیوند مفعولی

illusory conjunctions

پیوند وهمی

connectionism

پیوند­گرایی_­

connectionism

پیوند­گرایی_­

blood-oxygen-level-dependent (BOLD)

تابع سطح اکسیژن خون

membership function

تابع عضویّت

activation function

تابع فعال­سازی

correct detection

تایید درست

affirming the antecedent

تایید مقدمه

false alarm

تایید نادرست

affirming the consequent

تایید نتیجه

reflective

تأمّلی

linguicism

تبعیض زبانی

tacit knowledge explanation

تبیین دانش ضمنی

hill climbing

تپه‌نوردی

fixation

تثبیت

design fixation

تثبیت طرح

mediate experiences

تجار‌ب واسط‌

immediate experience

تجربه بی­واسطه

out-of-body experience

تجربه گسست از بدن

spatial visualization

تجسم فضایی

memory distortion

تحریف حافظه

proximal stimulation

تحریک مجاور (نزدیک)

transcranial magnetic stimulation

تحریک مغناطیسی فراجمجمه­ای

multiple realization

تحقق چندگانه

neuroscientific research

تحقیقات علوم اعصاب

entrenchment

تحکیم

synaptic consolidation

تحکیم پیوندگاهی، تحکیم سیناپسی

memory consolidation

تحکیم حافظه

systems consolidation

تحکیم سامانه‌ای

auditory scene analysis

تحلیل صحنه شنیداری

protocol analysis  

تحلیل گزارش تکلیف

semantic analysis

تحلیل معنایی

componential analysis

تحلیل مولفه­ای

means-ends analysis

تحلیل وسیله-هدف

interference

تداخل

proactive interference

syn.

proactive inhibition

تداخل پیش­کنشی

بازداری پیش­کنشی

remote association

تداعی دور

associationism

تداعی‌گرایی

interactive images

تصاویر تعاملی

decision making

تصمیم گیری

stereotype

تصور قالبی

visual image

تصویر دیداری

diffusion tensor imaging

تصویربرداری انتشار بردار

functional magneticپresonance imaging

 (fMRI)

تصویربرداری تشدید مغناطیسی کارکردی

brain imaging

تصویربرداری مغز

visual imagery

تصویرسازی دیداری

mental imagery

تصویرسازی ذهنی

attenuator

تضعیف­کننده

homeostasis

تعادل حیاتی (خودپایداری)

dyadic

تعامل دوطرفه

cross-talk

تعامل متقابل

construal                    

تعبیر

modulation

تعدیل

recursive definition

تعریف بازگشتی

breath suspension

تعلیق تنفس

cognitive bias modification

تغییر سوگیری در شناخت

phase shift

تغییر فاز

change blindness

تغییرکوری

interaural level difference

تفاوت بین­گوشی

reproductive thinking

تفکر بازتولیدی

productive thinking

تفکر مولد

divergent thinking

تفکر واگرا

convergent thinking

تفکر همگرا

functional decomposition

تفکیک کارکردی

speech segmentation

تقطیع گفتار

chunking

تقطیع/ قطعه بندی

reductionism

تقلیل­گرایی

creative enhancement

تقویت خلاق

rod monochromacy

تک فامی میله‌ای

iterative

تکرارشونده

monolingual

تک­زبانه­

indirect priming task

تکلیف آماده­سازی غیرمستقیم

implicit association task

تکلیف ارتباط ضمنی

Wason selection task) four-card problem(

تکلیف انتخاب وِیسون (مسئله چهار کارت)

false belief task

تکلیف باور نادرست  

go-no go task

تکلیف برو- نرو

delayed-response task

تکلیف پاسخ تاخیری

signal detection task

تکلیف تشخیص علامت

lexical decision task

تکلیف تصمیم­گیری واژگانی

rotary pursuit task

تکلیف تعقیب هدف چرخان

serial reaction- time task

تکلیف زمان واکنش متوالی

high-load task

تکلیف سنگین

dichotic listening task

تکلیف شنود دوگوشی

mental walk task

تکلیف قدم­زدن ذهنی

recent-probes task

تکلیف کشف جدید

low-load task

تکلیف کم­بار

naming task

تکلیف نامیدن

retention-delay task

syn.

retention-delay test

تکلیف یادداری متاخر

مت.

آزمون یادداری متاخر

morpheme

تکواژ

syllabic stress

تکیه هجایی

suggestibility

تلقین‌پذیری

weapon focus

تمرکز بر سلاح

rehearsal

تمرین

elaborative rehearsal

تمرین بسطی  

distributed practice

تمرین توزیع­شده

subvocal rehearsal

تمرین ذهنی ناملفوظ

deliberate practice

تمرین سنجیده

massed practice

تمرین فشرده

maintenance rehearsal

تمرین نگهداری اطلاعات

production tuning

تنظیم تولید

emotion regulation

تنظیم هیجان

blind variation

تنوع کور

script

توالی­نگاره

domain general ability

توانش عام­دامنه

crystallized ability fluid ability

توانش متبلور/ توانش سیال

long-term potentiation

توانمندسازی درازمدت

executive attention

توجه اجرایی

top-down voluntary attention

توجه ارادی بالا به پایین

selective attention

توجه انتخابی

exogenous attention

توجه برون‏زاد

divided attention

توجه تقسیم شده

endogenous attention

توجه درون‏زاد

joint visual attention

توجه دیداری مشترک

object-based attention

توجه شئ محور

joint attention

توجه مشترک

location-based attention

توجه مکان محور

covert attention

توجه نهان

image generation

تولید تصویر

generate and test

تولید و آزمون

divergent production

تولید واگرا

shape constancy

ثبات شکل

in-group favoritism

جانبدار‌ى درو‌ن­گروهی

lateral

جانبی

hemispheric lateralization

جانبی­گرایی نیمکره­ای

localization of function

syn:

cortical localization

جایابی کارکرد

conjunction search

جستجوی ترکیبی

feature search

جستجوی خصیصه

self – terminating search

جستجوی خودپایان ‏

exhaustive search

syn:

exhaustive serial processing

جستجوی فراگیر

مت.

پردازش متوالی فراگیر

serial search

جستجوی متوالی

parallel search

جستجوی موازی

parallel memory search

جستجوی موازی حافظه

guided search

جستجوی هدایت شده

corpus callosum

جسم پینه­ای

bottom-up attentional capture

جلب توجه پایین به بالا

phrenologist

جمجمه­شناس

social phobia

جمع هراسی

garden path sentence

جمله گمراه­کننده

organ of civilization

جهاز تمدن­ساز­

orienting

جهت­گیری

saccades/saccadic eye movements

جهش چشم

mental leap

جهش­ ذهنی

levels-of-processing framework  (LOP)

چارچوب سطوح پردازش

integration challenge

چالش تلفیق

mental rotation

چرخش ذهنی

perception-action cycle

چرخۀ ادراک-کنش

problem-solving cycle

چرخه حل مسئله

circadian rhythms

چرخه شبانه روزی

mental glue

چسب ذهنی

optic chiasm

چلیپای بصری

comorbidity

چند اختلالی

flashbulb memory

حافظه آذرخشی

prospective memory

حافظه آینده‏نگر

declarative memory

حافظه اخباری

recognition memory

حافظه بازشناسی

long-term working memory

حافظه بلندمدت درکار

echoic memory

حافظه پژواکی

iconic memory

حافظه تصویری

state-dependent memory

حافظه حالت­وابسته

sensory memory

حافظه حسی

mood-dependent memory

حافظه خلق-وابسته

mood-congruent memory

حافظه خلق-همخوان

working memory

حافظه درکار

remote memory

حافظه دور

episodic memory

حافظه رویدادی

procedural memory

حافظه رویه‏ای

repressed memory

حافظه سرکوب شده

autobiographical memory

حافظه سرگذشتی

explicit Memory

حافظه صریح

implicit memory

حافظه ضمنی

nondeclarative memory

حافظه غیر اخباری

false memory

حافظه کاذب

retrospective memory

حافظه گذشته‏نگر

semantic memory

حافظه معنایی

minimally conscious state

حالت هشیاری کمینه

elimination by aspects

حذف جنبه‌­ای

eliminativism

حذف­گرایی

rapid eye movement (REM)

حرکات سریع چشم

inner sense

حس درونی

synesthesia

حس­آمیزی

mental accounting

حسابداری ذهنی

sensitization

حساس­سازی

sensitivity to initial conditions

حساسیت به شرایط اولیه

problem solving

حل مسئله

analogical problem solving

حل مسئله قیاسی

phonological loop

حلقه آوایی

articulatory loop

حلقه تولید گفتار

narcolepsy

حمله خواب

distractor

حواس­پرت­کن

adaptive expertise

خبرگی انطباقی

cataplexy

خشک­زدگی

characteristic features

خصائص ویژه

surface feature

خصیصه روبنایی

structural feature

خصیصه زیربنایی

defining feature

خصیصه معرف

trajectory

خط سیر

spoonerism

خطای اسپونری

source misattribution

خطای اسناد منبع

fundamental attribution error

خطا‌ی بنیاد‌ین اسناد

over-regulation error

خطای بیش‌قاعده‌مندی

source-monitoring error

خطای پایش منبع

discounting error

خطای تخفیف

memory illusion

خطای حافظه

overextension error

خطای فرا­گسترش

base-rate fallacy

خطای نرخ پایه

counterfactual

خلاف واقع

slow-wave sleep (SWS)

خواب آهسته‌موج

rapid eye movement sleep (REMS)

خواب حرکات سریع چشم

nonrapid eye movement sleep (NREMS)

خواب حرکات غیرسریع چشم

deep sleep

خواب عمیق

sleepwalking

خواب­گردی

polysomnography

خواب­نگاری چندگانه

dyslexia

خوانش­پریشی

altered conscious self

خود هشیار تغییریافته

self-schema

خود-طرح‌واره

self-disclosure

خودافشاگری

self-monitoring

خود­پایش، خودپایی

self-reflection

خودتأمل

self-regulation

خودتنظیم­گری

self-understanding

خودفهمی

automatism

خودکاری

self-report

خودگزارش

categorical clustering

خوشه‌‌بندی مقوله‌ای

spike

خیزک

reaction range

دامنه واکنش

knowing that

دانش آنکه

declarative knowledge

دانش اخباری

knowing how

دانش چگونه

receptive knowledge

against:

productive knowledge

دانش دریافتی

در برابر

دانش تولیدی

procedural knowledge

دانش رویه‏ای

explicit knowledge/expressive knowledge

دانش صریح/دانش بیانی

nondeclarative knowledge

دانش غیراخباری

route-road knowledge

دانش مسیر- راه

perseveration

درجاماندگی

decision tree

درخت تصمیم

illumination

درخشش

autistic savant

درخودمانده­ دانشمندنما

phantom limb pain

درد اندام خیالی

sentence verification

درستی‌آزماییِ جمله

verbal comprehension

درک کلامی

electroconvulsive therapy (ECT)

درمان شوک الکتریکی

interoception

درون‌حسی

analytic introspection

درون­نگری تحلیلی

embedding

درونه­سازی

internalism

درونی‌گرایی

copropraxia

دُژاَدایی

copropraxia

دُژاَدایی

coprolalia

دُژگویی

coprographia

دُژنگاری

accessibility

دسترس­پذیری

lexical access

دسترسی واژگانی

reticular activating system (RAS)

دستگاه فعال‌ساز شبکه­ای

prescriptive grammar

دستور تجویزی

phrase-structure grammar

دستور ساخت گروهی

universal grammar

دستور همگانی

agrammatic

aphasic

دستورپریش

agrammatism

دستورپریشی

temporal resolution

دقت زمانی

spatial resolution

دقت مکانی

rationalization

دلیل تراشی

sequential bilingualism

دو زبانگی متوالی

simultaneous bilingualism

دو زبانگی همزمان

social dilemma

دوراهه اجتماعی

prisoner’s dilemma

دوراهه زندانی

critical period

دوره حساس

additive bilingualism

دوزبانگی افزایشی

subtractive bilingualism

دوزبانگی کاهشی

dichromacy

دوفام بینی

property dualism

دوگانه انگاری ویژگی

stereoscopic vision

دید سه‌بعدی

representational view

دیدگاه بازنمودی

dynamical perspective

دیدگا‌ه پویایی ذهن

evolutionary perspective on cognition

دیدگاه تکاملی شناخت

feature-based view

دیدگاه خصیصه-محور

process view

دیدگاه فرایندی

late closure

دیربستار

decision demon

دیو تصمیم

image demon

دیو تصویر

feature demon

دیو خصیصه

cognitive demon

دیو شناختی

essentialism

ذات­گرایی

store

ذخیره کردن

mentalizing

­ذهن­اندیشی

psychophysical relation

رابطه روان­فیزیک

risk-taking strategy

راهبرد خطرپذیری

affective computing

رایانش هیجانات

memory trace

رد حافظه

correct rejection

رد درست

engram

رد عصبی

denying the antecedent

رد مقدمه

false rejection

رد نادرست

denying the consequent

رد نتیجه

eye tracker

syn:

eye-direction detector

ردیاب چشم

multiple detector row

multiple row detector

ردیاب چندردیفه

feature detector

ردیاب خصیصه

neural conduction

رسانش عصبی

satisficing

رضایت نسبی

binocular rivalry

رقابت دید دوچشمی

imaginal code

رمز تصویری

semantic code

رمز معنایی

symbolic code

رمز نمادین

encoding

رمزگذاری

specificity coding

رمزگذاری خصوصیت

visual coding

رمزگذاری دیداری

literal encoding

رمزگردانی‌ جزء به جزء

visual encoding

  رمزگردانی دیداری

analogical encoding

رمزگردانی قیاسی

propositional encoding

رمزگردانی گزاره­ای

decoding

رمزگشایی

analogue codes, analog codes

رمزهای تمثیلی

memory color

رنگ حافظه

photopigment

رنگ­دانه­ نوری

color blindness

رنگ­کوری

achromatopsia

رنگ­کوری کامل

psychophysics

روان فیزیک

psychogenic

روان­زاد

psycholinguistics

روان­زبان‌­شناسی

cognitive psychologist

روان­شناس شناختی

verbal fluency

روانی کلامی

guided-imagery techniques

روش تصویرسازی هدایت شده

subtraction technique

روش تفاضل، روش تفریق

savings method

روش ذخیره­سازی

sentence verification technique

روش راستی­آزمایی جمله

dishabituation paradigm

روش رفع خوگیری،

delayed partial report method

روش گزارش محدود تاخیری

recall method

syn.

recall test

روش یادآوری

مت.

آزمون یادآوری

definitional approach to categorization

رویکرد تعریفی مقوله­بندی

data-driven approach

رویکرد داده­محور

dynamical systems approach

رویکرد سامانه‌های پویا

rule-based approach

رویکرد قاعده­محور

physiological approach

رویکرد کاراندامی

physiological approach to coding

رویکرد کاراندامی به رمزگذاری

exemplar approach to categorization

رویکرد مثالواره­ای به مقوله­بندی

process-dissociation procedure

رویه تفکیک فرایند

proceduralization

رویه­مندسازی

creole

زبان آمیخته

mentalese

زبان ذهن

figurative language

زبان مجاز

aphasia  (dysphasia)

زبان‌پریشی

jargon aphasia

زبان‌پریشی‌ بی­معنایی

transcortical sensory aphasia

زبان­پریشی حسی فراقشری

deep dysphasia

زبان­پریشی عمیق

global aphasia

زبان­پریشی فراگیر

sociolinguistics

زبان­شناسی اجتماعی

choice reaction time

زمان واکنش انتخابی

simple reaction time

زمان واکنش ساده

temporal string

زنجیره زمانی

phase sequence

زنجیره همگام

loss aversion 

زیان­گریزی

given–new contract

ساخت کهنه- نو

structuralism

ساختارگرایی

subcortical structures

ساختارهای زیرقشری

sensory adaptation

سازگاری حسی

organization of information

سازمان اطلاعات

perceptual organization

سازمان‌دهی ادراکی

shared attention mechanism

سازوکار توجه مشترک

domain-specific mechanism

سازوکار خاص­دامنه

evolved psychological mechanism

سازوکار روان‌شناختیِ تکامل-یافته

domain-general mechanism

سازوکار ‌عام­دامنه

theory of mind mechanism (TOMM)

سازوکار نظریه ذهن

cultural construction

سازه فرهنگی

hypothetical constructs

سازه­های فرضی

brainstem

ساقه مغز

co-opted system

سامانه انطباقی

gradual neocortical representation system

سامانه بازنمایی تدریجی در قشر تازه مغز

feature analysis system

سامانۀ تحلیل خصائص

associative system

سامانه تداعی‌محور

configurational system

سامانه تشخیص پیکر­بندی

inward directed voluntary attention system

سامانۀ توجه ارادی درون‌سو

production system

سامانه تولید

memory system

سامانه حافظه

expert system

سامانه خبره

autonomic nervous system

سامانه عصبی خودفرمان

anterior attentional system

سامانه قدامی توجه

supervisory attentional system

سامانه نظارتی- توجهی

executive control system

سامانه واپایش اجرایی

subsidiary slave systems

سامانه‌های تابع فرعی

deuteranopia

سبزکوری، دورنگ­کوری

protanopia

سرخ­کوری

perceptual speed

سرعت ادراک

mental quickness

سرعت ذهنی

retrieval cue

سرنخ بازیابی

implementational level

سطح اجرایی

specific level

syn.

subordinate level

سطح اختصاصی

سطح زیرین

algorithmic level

سطح الگوریتمی

feature level

سطح خصیصه‌ای

global (superordinate) level

سطح عالی

basic level

سطح مبنا

computational level

سطح محاسبه

mental time travel

سفر ذهنی در زمان

mental age

سن عقلی

retention measure 

سنجش یادداری

ambiguity aversion bias

سوگیری ابهام گریزی

illusion of control bias

سوگیری احساس کنترل

belief bias

سوگیری باورپایه

saliency bias

سوگیری برجستگی

hindsight bias

سوگیری پس‌نگر

impact bias

سوگیری تأثیر

confirmation bias

سوگیری تأییدی

attentional bias

سوگیری توجهی

sociocentric bias

سوگیری جامعه‌محور

matching bias

سوگیری جورسازی

memory bias

سوگیری حافظه

explicit memory bias

سوگیری حافظه صریح

implicit memory bias

سوگیری حافظه ضمنی

omission bias

سوگیری حذف

self-serving bias

سوگیری خود-کامبخش

myside bias

سوگیری خودسو

optimism bias

سوگیری خوش­بینی

interpretive bias

سوگیری در تفسیر

right-angle bias

سوگیری زاویه قائمه

border bias

سوگیری سرحدی

verb bias

سوگیری فعل

stereotypical bias/ stereotyping

سوگیری قالبی

ingroup bias

سوگیری گروه خودی

group-serving bias

 سوگیری گروه کامبخش

status quo bias

سوگیری وضع موجود

tritanopia

سه­رنگ­کوری

scotoma

سیاه نقطه

nonverbal index (NVI)

شاخص غیرکلامی هوش

general ability index (GAI)

شاخص کلی هوش

perceptual object

شئ ادراکی

family resemblance

شباهت خانوادگی

egalitarian network

شبکه برابری­خواه

feed-forward network

شبکه پیش­خوراند

feedforward network

شبکۀ پیشخوراند

connectionist network

شبکه پیوندگرا

interactive attentional network

شبکه تعاملی توجه

articulatory network

شبکه تولید گفتار

hierarchical network

شبکه‌ سلسله‌مراتبی

propositional network

شبکه گزاره­ای

semantic network

شبکه معنایی

lattice

شبکه‌وار‌ه

unsupervised networks

شبکه­های بدون نظارت

supervised networks

شبکه­های تحت نظارت

mental simulation

شبیه­سازی ذهنی

computer simulation

شبیه­سازی رایانه­ای

inhibitory conditioning

شرطی سازی بازدارنده

explanatory gap

شکا‌ف تبیینی

social cognition

شناخت اجتماعی

embodied cognition theory of mind mechanism (TOMM)/embodiment

شناخت بدنمند/ بدنمندی

embodied cognition/embodiment

شناخت بدنمند/ بدنمندی

creative cognition

شناخت خلاق

situated cognition

شناخت موقعیت­مند

cognitivism

شناخت­گرایی

problem identification

شناسایی مسئله

intuition

شهود

think-aloud protocol

شیوه‌نامه‌ بلند فکر کردن

open-head injury

صدمه سر- باز

closed-head injury

صدمه سر- بسته

cognitive miser

صرفه جوی شناختی

Ishihara test plates

صفحات آزمون ایشیهارا

acoustic

صوتی، صوت‌شناختی

lemma

صورت مفهومی‌واژه

virtual lesion

ضایعه موقت

rhythm of the brain

ضرباهنگ مغز

clustering coefficient

ضریب خوشه­بندی

category

طبقه، مقوله

audience design

طراحی مخاطب-محور

categorization design

طراحی مقوله‌­ای

raw primal sketch

طرح خام اولیه

permission schema

طرحواره اجازه

schematization-automatization

طرحواره سازی-خودکار سازی

scene schema

طرحواره صحنه

action schema

طرح‌واره‌ کنش

pragmatic reasoning schemas

syn:

pragmatic rules

طرحواره‌های استدلال عمل‌گرایانه

مت.

قواعد عمل‌گرایانه

functional near-infrared spectroscopy (fNIRS)

طیف نگاری نزدیک مادون قرمز کارکردی      

inhibitory potential

ظرفیت بازداری

valence

ظرفیت تأثیر

working memory capacity

ظرفیت حافظه

channel capacity

ظرفیت مجرا

affect

عاطقه

g factor

عامل جی

neuropsychology

عصب-روان شناسی

neurodynamics

عصب‌پویایی

neurolinguistics

عصب­زبان­شناسی

unlimited rationality

عقلانیت نامحدود

feedback signal

علامت پسخوراند

error signal

علامت خطا

network science

علم شبکه

computational neuroscience retrieval

علوم اعصاب محاسباتی

causation

علیت

mental operations

عملیات ذهنی

converging operations

عملیات همگرا

absent-mindedness

غایب­ذهنی

representational neglect

غفلت بازنمودی

spatial neglect

غفلت فضایی

unilateral spatial neglect

غفلت فضایی یک­سویه

hemineglect/spatial neglect

syn:

hemispatial neglect/unilateral neglect

غفلت یک­سویه

depolarize

غیرقطبی شدن

proxemics

فاصله پژوهی

subjective utility

فایده ذهنی

utilitarianism

فایده‌گرایی

meta-representation

فرابازنمایی

perceptual span

فراخنای ادراک

digit span

فراخنای ارقام

memory span

فراخنای حافظه

reading span

فراخنای خواندن

metacognition

فراشناخت

availability

فراهمی

opt-out procedure

فرایند اجتناب از عمل

opt-in procedure

فرایند انجام عمل

inhibitory process

فرایند بازدارنده

excitatory-inhibitory process  

فرایند تحریکی-مهاری

articulatory rehearsal process

فرایند تمرین تولید آوایی

preattentive processes

فرایندهای پیش‌توجهی

automatic processes

فرایند‌های خودکار

comprehension processes

فرایندهای درک متن

attentive controlled processes

فرایندهای واپایشی توجه

controlled processes

فرایند‌های واپاییده

analytical rumination hypothesis

فرضیه تحلیلی نشخوار فکری

self-image hypothesis

 فرضیه تصویر خود

narrative rehearsal hypothesis

فرضیه تکرار روایت

cultural life script hypothesis

فرضیه توالی­نگاره حیات فرهنگی

memory trace replacement hypothesis

فرضیه جایگزینی رد حافظه

expert individuation hypothesis

فرضیه جداسازی خبرگانی

conceptual peg hypothesis

فرضیه چنگک   مفهومی

what-how hypothesis

فرضیه چه-‌چگونه

what-where hypothesis

فرضیه چه-کجا

dual-system hypothesis

فرضیه دوسامانه‌ای

language of thought hypothesis

فرضیه زبان فکر

physical symbol system hypothesis

فرضیه سامانه نماد فیزیکی

cognitive hypothesis

فرضیه شناختی

linguistic relativity hypothesis

فرضیه نسبیت زبانی

single-system hypothesis

فرضیه نظام واحد

functional equivalence hypothesis

فرضیه هم‌ارزی کارکردی

cultural intelligence hypothesis

فرضیّه هو‌ش فرهنگی

problem space

فضای مسئله

reactivation

فعال­سازی مجدد

spreading activation

فعال‌سازی منتشرشونده

transitive thought

فکر تراگذار

substantive thought

فکر حقیقی

sleep paralysis

فلج خواب

folk physics

فیزیک عرفی

if-then rule

قاعده اگر- پس

conjunction rule

قاعده ترکیب

physical regularities

syn:

regularities in the environment

قاعده­مندی­های  محیطی

semantic regularities

قاعده­مندی­های معنایی

law of familiarity

قانون آشنایی

law of effect

قانون اثر

law of large numbers

قانون اعداد بزرگ

law of good continuation

قانون پیوستگی

law of pragnanz

قانون طرح­گرایی

associative cortex

قشر ارتباطی

somatosensory association cortex 

قشر ارتباطی حسی­پیکری

primary motor cortex

قشر حرکتی اولیه

primary somatosensory cortex

قشر حسی پیکری اولیه

auditory cortex

قشر شنیداری

primary auditory cortex

قشر شنیداری اولیه

cerebral cortex

قشر مغز

momentary intention

قصد لحظه­ای

intentionality

قصدمندی، حیث التفاتی

deontological judgement  

قضاوت اخلاقی وظیفه­گرا

utilitarian judgement

قضاوت سوداگرانه

particular negative statement

قضیه سالبه جزئیه

universal negative statements

قضیه سالبه کلیه

particular affirmative statement

قضیه موجبه جزئیه

universal affirmative statements

قضیه موجبه کلیه

hub

قطب­

parsing

قطعه­بندی

being stuck/got stuck

قفل شدگی

phase-lock

قفل فاز­/ هم­فازی بسامدها

phrase-structure rules

قواعد ساخت عبارت

categorical syllogism

قیاس صوری حملی

occupational therapy

کاردرمانی

executive function

کارکرد اجرایی

knowledge function of an attitude

کارکرد دانشی نگرش

forcing function

کارکرد وادارنده

functionalism

کارکردگرایی

graceful degradation

کاهش تدریجی

parasomnia

کژ­خوابی/دش­خوابی

macroproposition

کلان‌گزاره

hypoactivation

کم­فعالی

ecological niche

کُنام بوم‌شناختی

feebleminded

کودن

blindsight

کور- بینایی

affective blindsight

کوربینایی هیجانی

inattentional blindness

کوری بی­توجهی

qualia

کیفیات ذهنی

directed retrospection

گذشته‌نگری هدایت‌شده

noun phrase

گروه اسمی

groupthink

گروه­فکر

human motion complex )hMT(

گروهه حرکت انسان

node

گره

whole report

گزارش کامل

partial report

گزارش محدود

dissociation

گسست

double dissociation

گسست دوگانه

image transformation

گشتار تصویر

child-directed speech

گفتار کودکانه

subvocalized speech

گفتار ناملفوظ

disorientation

گم­گشتگی

vigilance

گوش به زنگی

grammatical ear

گوش دستوری

outside-to-inside pattern

الگوی بیرون-به- درون

connectionist model of knowledge

representation

الگوی پیوندگرای بازنمایی دانش

concussion

گیجی ناشی از ضربه

photoreceptor

گیرنده­ نوری

output layer

لایه برون‌داد

hidden layer

لایه پنهان

input layer

لایه درونداد

illusory contour

لبه­ وهمی

psychological inertia

لختی روانی

slip of the tongue

syn.

speech error

لغزش­ زبان/

خطای گفتار

malapropism

‌لغزش زبانی

fovea

لکه زرد/ گودک

visuospatial sketchpad

لوح دیداری-فضایی

white matter

ماده سفید

physicalism

ماده­باوری

constructive nature of memory

ماهیت برساختی حافظه

exemplar

مثالواره

central executive 

مجری مرکزی

morphological computation

محاسبه ریخت­شناختی

percept

محرک ادراک شده

degraded stimulus

محرک فروکاسته

cerebellum

مخچه

visual cache

مخزن دیداری

varying abstraction model

مدل انتزاع متغیر

ecological model of cognition

مدل بوم­شناختی شناخت

connectionist model

syn:

parallel distributed processing (PDP)

مدل پیوندگرا

مت.

پردازش توزیع موازی

affect infusion model

مدل تأثیرگذاری هیجان

hybrid model

مدل ترکیبی

attenuation model of attention

مدل تضعیفی توجه

integrative model

مدل تلفیقی

regulatory model of development

مدل تنظیمی رشد

late model of attention

مدل توجه دیرگزین

early selection model of attention

مدل توجه زودگزین

multimode model of attention

مدل چند وجهی توجه

multistore model of memory

مدل حافظه چندانباره

dual-store model of memory

مدل حافظه دوانباره

mental model

مدل ذهنی

economic man and woman model

مدل زن و مرد اقتصادی

semantic-network model

مدل شبکه معنایی

pandemonium model

syn:

pandemonium architecture

مدل قلعه دیوان

معماری قلعه دیوان

bottleneck model

مدل گلوگاه

standard model of consolidation

مدل معیار تحکیم

mosaic model of development

مدل موزائیکی رشد

modal memory model

syn:

structural features

مدل نمایی حافظه

situation model

مدل وضعیت

neural network models

مدل­های شبکه عصبی

capacity models of attention

مدل­های ظرفیتی توجه

mindfulness meditation

مراقبه ذهن آگاهی

anaphor

مرجع‌دار

pre-attentive stage

مرحله پیش­توجه

one-word stage

مرحله تک‌واژه‌ای

focused attention stage

مرحله توجه متمرکز

two-word stage

مرحله دو- واژه‌ای

babbling stage

مرحله غان‌ و غون

incubation

مرحله نهفتگی

boundary extension

مرزگستری

same-object advantage

مزیت همان­ شئ­ای

easy problems of consciousness

مسائل آسان آگاهی

hard problems of consciousness

مسائل دشوار آگاهی

object discrimination problem

مساله تمیز شئ

landmark discrimination problem

مساله تمیز مکان

mutilated checkerboard problem

مساله صفحه شطرنجی ناقص

water-jug problem

مساله ظرف آب

reverse acrobat problem

مساله معکوس بندباز

knowledge-lean problems

مسایل دانش نابسته

knowledge-rich problems

مسایل دانش وا­بسته

ill-structured problem

syn.

ill-defined problem

مسئله بدساخت

مت. مسئله بدتعریف

acrobat problem

مسئله بندباز

insight problem

مسئله بینشی

radiation problem

مسئله تابش

binding problem

مسئله تجمیع

well-structured problem

syn.

well-defined problem

مسئله خوش‌ساخت

مت. مسئله خوش‌تعریف

two-string problem

مسئله دو ریسمان

mind-body issue

syn:

mind-body problem

مسأله ذهن- بدن

symbol-grounding problem

مسئله معنادهی نماد

source problem

syn. source story

مسئله منبع

general problem solver (GPS)

مسئله­گشای عام

perception pathway

مسیر ادراک

ventral pathway

مسیر تحتانی، مسیر شکمی

how pathway

مسیر چگونه

what pathway  

مسیر چه

ascending pathway

مسیر صعودی

action pathway

مسیر عصبی کنش

where pathway

مسیر کجا

descending pathway

مسیر نزولی

diffusion tractography

مسیرنگاری انتشار

naturalistic observation

مشاهده طبیعی

cognitive interview

مصاحبه شناختی با شاهد عینی

mental architecture

معماری ذهن

cognitive architecture

معماری شناختی

analogical paradox

معمای قیاسی

semantics

معناشناسی

lexical semantics

معناشناسی واژگانی

denotation

معنای صریح

connotation

معنای ضمنی

semantic

معنایی

straw man fallacy

مغالطه استدلال پوشالی

psychologist’s fallacy

مغالطه روان­شناس

inclusion fallacy

مغالطه شمول

conjunction fallacy

مغالطه عطف

gambler’s fallacy

مغالطه قمارباز

sunk-cost fallacy 

مغالطه هزینه غریق

magnetoencephalography (MEG)

مغزنگاری مغناطیسی

light-from-above assumption

مفروضه تابش نور از بالا

phenomenal concept of mind

مفهو‌م پدیدار‌ى ذه‌ن

the psychological concept of mind

مفهوم روان­شناختی ذهن

fuzzy concept

مفهوم مبهم

ad hoc category

مقوله موردی

natural categories

مقوله‌های طبیعی

full scale IQ

مقیاس کامل هوشبهر

limited modality-specific attentional resources

منابع توجهی محدود وجوه حسی

cognitive resources

منابع شناختی

belt regions

مناطق کمربندی

forgetting curve

منحنی فراموشی

memory-operating characteristic curve (MOCC)

منحنی مختصات عملکرد حافظه

selective exposure

مواجهه انتخابی

incompatible flanker

مهاجم ناهمساز

compatible flanker

مهاجم همساز

recognition heuristic

میانبر ذهنی بازشناسی

take-the-best heuristic

میان‌بر ذهنی به‌گزینی

symmetry heuristic

میان‌بر ذهنی تقارن

rotation heuristic

میان‌بر ذهنی چرخش

egocentric heuristic

میان‌بر ذهنی خود محورانه

availability heuristic

میان‌بر ذهنی دسترس- محور

fast-and-frugal heuristic

میان‌بر ذهنی سریع و باصرفه

unusualness heuristic

میان­بر ذهنی غیرعادی جو

hiatus heuristics

میان‌بر ذهنی گسست

anchoring-adjustment heuristic/anchoring and adjustment heuristic

میان‌بر ذهنی مبناگزینی- تعدیل

alignment heuristic

میان‌بر ذهنی مرتب‌سازی

relative-position heuristic

میان‌بر ذهنی موضع نسبی

representativeness heuristic

میان‌بر ذهنی نمایندگی

affect heuristic

میان‌بر ذهنی هیجانی

visual buffer

میانگیر دیداری

episodic buffer 

میانگیر رویدادی    

graphemic buffer

میانگیرنویسه­ای

spike-triggered average abbr. STA

میانگین خیزک (اسپایک)

frontal eye field

میدان­ چشمی قطعه پیشانی

contralateral visual field

میدان دید دگرسو

myelin

میلین­

primary receiving area

ناحیه دریافت اولیه

fusiform face area

ناحیه دوکی شکل (تشخیص) چهره

visual word form area

ناحیه دیداری تشخیص واژه

alexia

ناخوانی

word meaning deafness

ناشنوایی معنی واژه

pure word deafness

ناشنوایی واژی کامل

apraxia

ناکنشی

anomia

syn:

anomic aphasia

نامیدن ­پریشی

agraphia

نانویسی

unconscious

ناهشیار

optic ataxia

ناهماهنگی حرکتی بینایی

cognitive dissonance

ناهماهنگی شناختی

template

نسخه

Asperger’s syndrome

نشانگان آسپرگر

anarchic-hand syndrome

نشانگان آشفته­ دستی

Balint’s syndrome

نشانگان بالینت

Korsakoff’s syndrome

نشانگان کورساکف

environmental dependency syndrome

نشانگان وابستگی محیطی

monocular depth cues

نشانه­های عمق تک­چشمی

rumination

نشخوار فکری

rule-based system of reasoning

نظام قاعده­محور استدلال

unconscious inference theory of Helmholtz

نظریه استنباط ناهشیار هلمهولتز

feature-matching theory 

نظریه انطباق خصائص

identity theory

نظریه این­همانی

recognition-by-components theory

نظریه بازشناسی اجزامحور

representational theory of mind

نظریه بازنمودی ذهن

game theory

نظریّه باز‌ی­

conflict monitoring theory

نظریه پایش تعارض

social exchange theory

نظریه تبادل اجتماعی

feature detection theory

syn.

feature abstraction theory 

نظریه تشخیص خصیصه

signal detection theory

نظریه تشخیص علامت

template-matching theory

نظریه تطبیق نسخه

feature integration theory

نظریه تلفیق خصیصه

theory of mind )ToM(

نظریه ذهن

multiple trace theory

نظریۀ ردّ چندگانه

dual-code theory

نظریه رمزهای دوگانه

investment theory of creativity

نظریه سرمایه‌گذاری خلاقیت

level-of-processing theory

نظریه سطح پردازش

tridimensional theory of feeling

نظریه سه‌بعد‌ی احسا‌س

triarchic theory of human intelligence

نظریه سه‌گانه هوش انسان

simulation theory (radical)

نظریه شبیه­سازی (افراطی)

simulation theory (standard)

نظریه شبیه­سازی (معیار)

filter theory

نظریه­ صافی

implicit theory

نظریه ضمنی

subjective expected utility theory

نظریه فایده ذهنی مورد انتظار

decay theory

نظریه کاهش حافظه

propositional theory

نظریه گزاره­ای

similarity theory

نظریه مشابهت

instance theory

نظریه موردی

theory theories

نظریه نظریه­ها

theory of multiple intelligences

نظریه هوش‌های چندگانه

James-Lange theory of emotion

نظریّه هیجان جیمز ـ لانگه

Cannon-Bard theory of emotion

نظریه هیجان کنون-بارد

logic theorist

نظریه­پرداز منطقی

top-down theories

نظریه‌های بالابه‌پایین

bottom- up theories

نظریه‌های پایین‌به‌بالا

capacity theories

نظریه‌های ظرفیت

bottleneck theories

نظریه­های گلوگاه

template theories

نظریه­های نسخه

cognitive penetration

نفوذ شناختی

connectomics

نقشه­ اتصالات مغز

cognitive map

نقشه شناختی

perceptual (perceptional) categorization deficit

نقص مقوله­بندی ادراکی

blind spot

نقطه کور

uniqueness point

نقطه یکتایی

averted gaze

نگاه رویگردان

attitude

نگرش

propositional attitude

نگرش گزاره­ای

symbol

نماد

formal symbol manipulator

نمادورز صوری

representativeness

نمایندگی

deviation IQ score

نمره هوشبهر انحرافی

serial-position curve

نمودار موقعیت در توالی

prototype

نمونه نوعی

high prototypicality

نمونه نوعی عالی

projection areas

نواحی پرتاب/ نواحی تابش

emergence

نوپدیدایى

dysgraphia

نوشتارپریشی

phonological dysgraphia

نوشتارپریشی واجی

nominal kind

نوع اسمی

reciprocal altruism

نوع دوستی متقابل

white noise

نوفه سفید

brute force

نیروی بی فکر

cerebral hemispheres

نیم­کره­های مغز

subconscious

نیمه­هشیار

efferent

وابران

contingency  

وابستگی احتمالی

adaptive control of thought )ACT(

واپایش انطباقی فکر

phonemics

واج­شناسی

allophonic

allophone

واج‌گونه‌ای

واج­گونه

dictionary unit

واحد واژه­نامه

geometrical ions (geons)

واحدهای هندسی/واحدهای حجمی

image inspection

وارسی تصویر

orthographic lexicon

واژگان املایی

lexicalization

واژگانی سازی

neologism

واژه تراشی

lexigram

واژه‌نگاره

informational medium

واسط اطلاعاتی

innate emotional reaction

واکنش­ هیجانی ذاتی

sublimation

والایش

connection weight

وزن ارتباط

vegetative state (VS)

وضعیت نباتی

resolution

وضوح

semantic property

ویژگی­ معنایی

emergent property

ویژگی نوپدید

demand characteristics

ویژگیهای مورد انتظار

nonsense syllable

هجای بی‌معنا

pruning

هرس

opportunity cost

هزینه‌ فرصت

conscious

هشیار

consciousness

هشیاری

phenomenal consciousness

syn. p-consciousness

هشیاری پدیداری

pure consciousness

هشیاری خالص

homophone

هم­آوا

homology

همانندی ساختی

illusory correlation

همبسته پنداری

neural correlates of consciousness (NCC)

همبسته­های عصبی هشیاری

coarticulation

هم­تولیدی

empathy

هم­حسی

contiguity    

هم­رویدادی

isomorphic

هم‌ریخت

isomorphism

هم­ریختی

synchrony

همزمانی، همگامی

phonological neighborhood

همسایگی واجی

equipotentiality

هم‌ظرفیتی

neural synchrony

همگامی عصبی

theta phase synchrony

همگامی فاز تتا

zero phase synchrony

همگامی فاز صفر

linguistic universals

همگانی­های زبان

homograph

هم­نگاره

creative synthesis

هم­نهاد خلاق

emergent synthesis

هم‌نهاد نوپدید

cognitive epidemiology

همه­گیرشناسی شناختی

buzz-pause

همهمه- مکث

normativism

هنجارگرایی

intelligence

هوش

social intelligence

هوش اجتماعی

bodily-kinesthetic intelligence

هوش بدنی-جنبشی

intrapersonal intelligence

هوش درون فردی

linguistic intelligence

هوش زبانی

fluid intelligence (gf)

هوش سیال

naturalistic intelligence

هوش طبیعی

cultural intelligence

هوش فرهنگی

spatial intelligence

هوش فضایی

spatial-visual intelligence

هوش فضایی-دیداری

general intelligence

هوش کلی

crystallized intelligence (gc)

هوش متبلور

weak AI

هوش مصنوعی ضعیف

strong AI

هوش مصنوعی قوی

logical/mathematical intelligence

هوش منطقی/ریاضی

musical intelligence

هوش موسیقایی

interpersonal intelligence

هوش میان فردی

existential intelligence

هوش وجودی

emotional intelligence (EI)

هوش هیجانی

integral immediate emotion

هیجان بلافصل تصمیم

incidental immediate emotion

هیجان همراه تصمیم

basic emotions

syn. primary emotions, core emotions

هیجانات پایه

mirror neuron

یاخته عصبی آینه­ای

audiovisual mirror neuron

یاخته­ عصبی آینه‏ای دیداری شنیداری

excitatory neuron

یاخته­ عصبی تحریکی

imagery neuron

یاخته عصبی تصویرسازی ذهنی

inactive neuron

یاخته­ عصبی غیرفعال

inhibitory neuron

یاخته­ عصبی مهاری

grandmother cell

 یاخته مادر بزرگ

bipolar cells

یاخته­های دوقطبی

free recall

یادآوری آزاد

paired-associates recall

یادآوری زوج­های همایند

serial recall

یادآوری متوالی

repeated recall

یادآوری مکرر

cued recall

یادآوری نشانه­ای

retention

یادداری

selective retention

یادداری گزینشی

posthypnotic amnesia

یادزدودگی پساخواب مصنوعی

retrograde amnesia

یادزدودگی پس‏گستر

anterograde amnesia

یادزدودگی پیش‏گستر

infantile amnesia

یادزدودگی نوزادی

mnemonist

یادسپار

statistical learning

یادگیری آماری

insight learning

یادگیر‌ی بینشی

state-dependent learning

یادگیری حالت‌وابسته

paired-associate learning

یادگیری زوج­های همایند

rote learning

یادگیری طوطی­وار

latent learning

یادگیری نهفته

mnemonic

syn.

memory aid/mnemonic system/mnemonic devices

یادیار

pegword menemonic

یادیار چنگک

monism

یگانه­انگاری