مذاکره با اشیا

هنر نظریه کنشگر- شبکه، که لاتور از مولفان اصلی آن است، برقراری تقارن بسیار عام میان انسان‌ها و غیرانسان‌ها است؛ غیرانسان‌ها نه وسایلی صرف در دست انسان‌اند و نه ابژه‌های خاموش و پنهانی، که منتظر باشند روزی سوژه‌ای (دانشمندی) آن‌ها را کشف کند. آن‌ها زندگی، تاریخ، عاملیت، کنش و اثرگذاری خاص خود را دارند. هدف نظریه کنشگر- شبکه اعطا یا بازگرداندن شان عاملیت و تاریخ‌مندی به اشیاست. آن‌ها نه ابژه‌های منفعل در دست انسان بلکه طرف مذاکره انسان‌اند. آن‌ها در ساختن تاریخ اجتماعی- سیاسی ما شریک‌اند. آن‌ها شهروندان راستین جامعه‌اند. عمده تاریخ اندیشه، تاریخ مصادره عاملیت غیرانسان‌ها به نفع انسان‌هاست؛ به قول لاتور: «غیرانسان‌ها آزاد به دنیا می‌آیند ولی همواره دربندند!».

مطالب مرتبط