نشست ۳۳ ام انجمن علمی طراحی شناخت
دسترسپذیری یک جنبه حیاتی از طراحی رابط کاربری (UI) و تجربه کاربر (UX) است. این پارامتر مهم در تجربه کاربری تضمین میکند که وبسایتها، برنامهها و رابطهای دیجیتال قابل استفاده برای افراد دارای معلولیت هستند، منظور از معلولیت تنها معلولیتهای دایمی نیست، بلکه معلولیتها موقت نیز مخاطب این نوع طراحیها هستند. طراحی برای دسترسپذیر نه تنها به افراد دارای معلولیت کمک میکند، بلکه تجربه کلی کاربر را برای همه بهبود می بخشد. طراحی فراگیر محصولا اغلب به رابطهای تمیزتر، قابلیت استفاده بهتر و افزایش رضایت کاربر منجر میشود.
دسترسپذیری گاهی اوقات با قابلیت استفاده اشتباه گرفته میشود. هر دو با هم همپوشانی دارند و بخشهای حیاتی طراحی تجربه کاربر (UX) هستند، اما تفاوتهای کلیدی نیز بین آنها وجود دارد. قابلیت استفاده به این موضوع مربوط میشود که آیا طرحها برای استفاده موثر، کارآمد و رضایت بخش هستند یا خیر. از نظر تئوری، این بدان معنی است که قابلیت استفاده دسترسپذیری را در بر میگیرد، زیرا محصولی که دسترسپذیر نباشد برای افراد دارای معلولیت نیز غیرقابل استفاده است. با این حال، در عمل، قابلیت استفاده به طور خاص بر تجربه کاربری افراد دارای معلولیت تمرکز نمیکند. از سوی دیگر، قابلیت دسترسی به این موضوع مربوط میشود که آیا همه کاربران میتوانند به تجربه کاربری معادل دسترسی داشته باشند، با این وجود که با یک محصول یا خدمات مواجه میشوند (مانند استفاده از دستگاههای کمکی). بر خلاف قابلیت استفاده، دسترسپذیری بر افراد دارای معلولیت متمرکز است.
دسترسپذیری اغلب مزایایی را برای همه کاربران به همراه دارد. این به این دلیل است که ویژگیهای دسترسپذیری که به افراد دارای معلولیت کمک میکند اغلب به افراد دیگر نیز کمک میکند. بهعنوان مثال، زیرنویسهای ویدیویی که به افراد مبتلا به مشکلات شنوایی کمک میکند، به فردی که ویدیو را در حالت بیصدا تماشا میکند (مثلاً در فید رسانههای اجتماعی) کمک میکند. متن خوانا و با کنتراست بالا که به افراد مبتلا به مشکلات بینایی کمک میکند به افرادی که بینایی کامل دارند و در خارج از منزل و زیر نور شدید خورشید از برنامه استفاده میکنند نیز کمک میکند. بسیاری از کاربران – هر چه تواناییهایشان دارند – به دلیل شرایط سخت با چالشهایی مواجه خواهند شد. وقتی برای تمام سطوح توانایی طراحی میکنید، میتوانید محصولات و خدماتی را ایجاد کنید که هرکسی میتواند از آن استفاده کند و از آن لذت ببرد – یا حداقل مفید یا آرامکننده باشد.
اگرچه دسترسپذیری یک عامل حیاتی است که بر طراحی تأثیر می گذارد، بسیاری از برندها آن را نادیده میگیرند. با این حال، بر اساس گزارش سال ۲۰۱۱ سازمان بهداشت جهانی در مورد معلولیت، اگر طرح خود را در فراگیر طراحی نکنید، حدود ۱۵ درصد از جمعیت زمین را حذف خواهید کرد. علاوه بر این، بسیاری از حوزههای قضایی – از جمله اتحادیه اروپا – برای عدم ایجاد طرحهای قابل دسترس مجازات دارند. با این حال، طراحی برای دسترسی بیش از یک سطح قانونی منطقی است.
لینک داشبورد رویداد:
https://mohit.online/event/9v9y87
مطالب مرتبط
فیلم نشست تخصصی علوم شناختی – رسانه در تاریخ ۱۷ آبان ۱۴۰۳
۴ / آذر / ۱۴۰۳