مروری بر نظریه‌های زیبایی در زیبایی‌شناسی تجربی و علوم شناختی

شاید چنین بنماید که فلسفه هنر یا زیبایی شناسی فلسفی باید به مبحث زیبایی بپردازد، ولی در هم تنیدگی نقش زیبایی با گزینش‌های فردی و تعاملات اجتماعی دانشمندان علوم شناختی را واداشته است تا به کشف چگونگی ادراک زیبایی و مولفه‌های اصلی آن همت گمارند. در کتاب حاضر، دکتر صالح طباطبایی، دانش‌آموخته علوم شناختی، به مرور انتقادی مهم‌ترین نظریه‌های زیبایی در زیبایی‌شناسی تجربی و علوم شناختی پرداخته است. کتاب با زیبایی‌شناسی تجربی فخنر آغاز می‌شود، سپس به «نظریه پتانسیل برانگیختگی» برلاین، کاربرد «نظریه اطلاعات» در زیبایی‌شناسی، زیبایی‌شناسی گشتالتی، نظریه شناختی «پسند سرنمونی» مارتین دیل، نظریه‌شناختی «سهولت پردازش» ربر، انگاره شناختی «پردازش اطلاعات چندمرحله‌ای» لدر، «نظریه الگوریتمی زیبایی» اشمیدهوبر و سرانجام «زیبایی شناسی عصب شناختی» Neuroaesthetics می‌پردازد. پیوست تکمیلی کتاب درباره «نظریه تناسبات» ابن هیثم در ادراک زیبایی است. این همان نظریه‌ای است که هنرپژوهان عصر رنسانس، چون لورنتسو گیبرتی، لئونه باتیستا آلبرتی و لئوناردو داوینچی، از آن وام گرفتند.